Promotieonderzoek naar het optimaliseren van hartrevalidatie
maandag 14 mei 2018
Het volgen van groepscoaching waarin gebruik gemaakt wordt van stappentellers helpt hartpatiënten om actiever te worden.
Dat concludeert onze promovendus Nienke ter Hoeve in haar proefschrift ‘Optimizing Cardiac Rehabilitation'. Regelmatig bewegen is belangrijk voor de gezondheid en het verkleint de kans op nieuwe hartproblemen. Daarnaast is het verminderen van zittend gedrag belangrijk. Langdurig zitten, zelfs wanneer er op een dag voldoende wordt bewogen, is een extra gezondheidsrisico.
Capri Hartrevalidatie is al jaren betrokken bij wetenschappelijk onderzoek. Sinds 2009 spelen we hier een actievere rol in. In samenwerking met de afdeling Revalidatiegeneeskunde, de afdeling Cardiologie en de afdeling Klinische Epidemiologie van het Erasmus MC hebben we een aantal wetenschappelijke onderzoeksprojecten gestart. Dit heeft nu geleid tot een eerste proefschrift.
Op 29 mei verdedigt Ter Hoeve haar proefschrift. Ze onderzocht de afgelopen jaren het revalidatieproces bij Capri hartrevalidatie. Deelname aan hartrevalidatie verbetert de gezondheid (bijv. bloeddruk en cholesterol) en verkleint de kans op vroegtijdig overlijden. Ter Hoeve onderzocht of hartrevalidatie programma’s nog verder geoptimaliseerd kunnen worden. Haar focus lag hierbij op de effecten van hartrevalidatie op dagelijkse beweging en zittend gedrag.
In de eerste fase van haar onderzoek deden 135 patiënten met een hartziekte, zoals een hartinfarct, mee. Tijdens deelname aan hartrevalidatie steeg de tijd besteed aan ‘matig intensieve’ activiteiten met 5 minuten per dag, steeg het aantal stappen met 580 per dag en verminderde de zittijd met 22 minuten. Ondanks deze verbeteringen, bewogen hartpatiënten na afloop van hartrevalidatie nog steeds weinig en brachten zij veel tijd zittend door.
In het tweede deel van het proefschrift werd in het OPTICARE-onderzoek, waaraan 914 hartpatiënten deelnamen, onderzocht of extra leefstijl coaching (face-to-face of telefonisch) helpt om meer te gaan bewegen. De toevoeging van extra (face-to-face) groepscoaching gericht op meer bewegen en waarin gebruik gemaakt werd van stappentellers leidde tot een extra verbetering van ruim 500 stappen per dag. Vooral het gebruik van stappentellers leek belangrijk voor het succes. De gunstige effecten bleven op lange termijn slechts gedeeltelijk behouden. Meer onderzoek is nodig hoe de nazorg voor hartpatiënten verder verbeterd kan worden. De extra groepscoaching was ook succesvol in het op peil houden van de conditie en het langdurig verbeteren van vermoeidheidsklachten, maar resulteerde niet in extra verminderingen van zittend gedrag. De telefonische coaching was niet succesvol op de onderzochte uitkomstmaten.
Gebaseerd op de uitkomsten van het proefschrift wordt geadviseerd om coaching, gericht op meer bewegen en waarin gebruik gemaakt wordt van stappentellers, toe te voegen aan standaard hartrevalidatie.
Het onderzoek beschreven in dit proefschrift is uitgevoerd in een samenwerking tussen het Erasmus MC (afdelingen Revalidatiegeneeskunde en Cardiologie) en Capri Hartrevalidatie en met ondersteuning van Zilveren Kruis.
